Artikel

Erfordia Latina (September 2017)

Lateinmagazin-Themen: Lateinlieder von C. Dalitz, Ursulinenkloster EF, Orlamünde/Bechstein, Bad Salzungen/Bechstein,

118. Sendung ERFORDIA LATINA, vom 27. September 2017: Krysztof Daletski - Lateinische Lieder


> Download

O sapientia data mortalibus de Apollone, ut veritatem exquirant assidue pura cordeque, et ut inveniant artes, quae fratris miseriam levent, tectum pauperibus parent, et deos per musicam colant. O sapientia serva potentium consiliorum, ut veritatem abscondant dolose fingentibus verbis, et ut inveniant artes, quae eminus homines caedant, etiam inopem privent, et faciant terram desertam. Vere fortasse dicebat, de quo vetus fabula narrat, spiritu pauperes eum in monte vocare beatos. // Heu avaritia, olim peccatum mortale putata, et erat tunc interdictum ut feneraretur usuris. Dives a faucibus Tartari poterat numquam servari, nisi ob pauperis preces clementia ei dabatur. Heu, avaritia hodie virtus praeclara videtur, et fenerator susurrat regentibus leges in aures. Diviti licet diripere paupere scrupulo nullo, quia per manum mercatus malignum mutatur in bonum. Societatis progressus miraculum nobis donavit: facile potest transire camelus per acus foramen! [Text: Christoph Dalitz]

___________________________________

117. Sendung ERFORDIA LATINA, vom 20. September 2017: Ursulinenkloster in Erfurt | Ursulinen allgemein


> Download
___________________________________

116. Sendung ERFORDIA LATINA, vom 13. September 2017: "Orlamünde" von Ludwig Bechstein


> Download

Orlamünde --------------- Nubibus argenteis plenum caelum. Formosa signa tempestatum ascendebant. Super Silvae Thuringiensis vertices - in dorso amicorum migrantium - imbres minabantur. Iupiter Pluvius cum vultu severo. Sala electa erat, flumen illud ut sodales longe comitaretur. Flumen Thuringiae maxime longum de quo Otto haec dixit: "Ad pedes montium Fichtelgebirge fontes sunt. Omnia flumina torrentesque ad regionem Albae pertinentia a fluvio Sala sorbentur. Bavaria relicta trans Terras Reuß fluitur, trans Borussiam paululum, sed etiam trans regiones Schwartzburgensem-Rudolphopolitanam et Mainingiensem necnon Altenburgensem. Postea Sala Vimariensia tangit necnon Camburgensem comitatum. Tunc Sala denuo Borussica fit paene usque ad finem. Transfluuntur civitates Naumburgum, Weißenfels, Merseburgum, Salinae Saxonicae inter alias, Bernburgum quoque. Inter Magdeburgum et Dessaviam unificatur cum Alba." Wagnerius quaesivit: "Num semper tam bellas regiones tangit ut hanc regionem?" Eius oculos natura ambiens amoenissima fascinabatur, eius varietas et insulae. Insulae flumen amplectentes. "Minime", respondit Otto. "Cum in faucibus angustis Silvae Franconiensis flexus descripserit et ornamento regionibus fuerit usque Weißenfels magis magisque larga magna severa tranquilla fit. Amoenitates tum deerunt. Immo Sala in regionem venit cuius monotonia incolis nihil offert. Sed eo non sumus venturi." Iamiam prope Orlamünde ventum est. Oppidum quoddam pendens ut aquilae nidus super saxa ad Salam declivia. Suburbium id Naschhausen vocatur. Otto saepius raedam sisti iussit, ut amici attentiores essent ad naturam pulchram admirandam. Ad laevam partem, ubi oppidum est, prospectus impediuntur rupibus. Ad dexteram autem eo pulcherior prospectus ad vallem Salae et ad campos Orlae. Ibi fluviolus, qui nomen oppido dederat, effluit in Salam. Planities in altitudine amoenissimae horizontem terminant. Super eas planities castellum Leuchtenburg apud Kahla situm erigitur. Lente et sine mora via unica oppidi transvehitur. Oppido pulchritudo architectonica nulla. Ruinae pristini castelli iam medio in saeculo XIV a landgravione Thuringiensi Frederico Severo demolitae erant. Amici informantur ab Ottone, oppidum Orlamünde tempore Reformationis magni momenti fuisse. Carlostadius, iconoclastes summus, Wittenberga huc venerat. Ibi asseclas multos habuit. Se parochum fieri iussit. Tam furibundus atque rabidus fuit, ut princeps electorius ipse doctorem Lutherum misit ad Orlamünde - ordinis restituendi causa! Spes vana. In Lutherum et demarchi et burgenses concurrerunt: Lutherus mox deseruit dicens oppidum perditum esse propter spiritus bacchantes gallantes persultantes. In fine Carlostadius cessit principis electorii iussis, cum cives tristes plorarent. Via secura e Rudolphopli ducens iam ante Orlamünde finita fuit. Via interim multo peior facta est. Itaque amici praeferebant raedae relictum et iter faciendum per pedes apostolorum. Commodum fuit quia caelo sereno fruebantur sine raedae ictu et agitatione. Imbres autem imminentes restabant post illos in iugis montanis. Propinquior fit magis magisque burgus Leuchtenburg. Amici incerti erant num Otto visitationem in animo haberet. Ille respondit: "Haud suadeo. Sine dubio amoenitas burgo, qui speculas praebet, qui chronicam vetustam habet. Burgus olim mysterioso Apel de Vitzthum fuit. Sed nostris diebus ergasterium est et mansio hominum mentis non capacium. Opinor ne tempus teramus in miseriis humanis aspiciendis. Talibus aedificiis excubiatoria sunt et muri valde crassi. Migratorem opprimeret vinculum invisibile, dum circumcirca catenatos videret. Vultus seu procax seu timidus criminum, vultus immobilis insanium - tales visus mihi non placent." Cum amici assentirentur burgus Leuchtenburg tantummodo ornamento fuit et oppidum Kahla post nugas iucundas attactum est. "Felices nos migrantes sub caelo sereno", Wagnerius in itinere effatus est. "Nobis datum est regiones omnes trans quas Otto nos ducit admirare sub luce comi benignaque. Id gaudio migratorio prodest. Sors secunda quae nos usque servavit contra casus cunctos." "Insuper senes severiores non convenimus", addidit Lenz modo subdolo. Cui Otto verba ex opere Goethiana De Fausto exprompta anteposuit: "Cave turbas! Deorum gratia specialis data non est omnibus itinerantibus. In migrationibus variis devovebam praesentiam illorum quorum futtilia verba horas multas rapuissent. Talis homo tamquam incubus. Multa de molestissimis hominibus narraverim!" Lenz econtra admonuit: "Reserva verba haec usque momentum quo nobismetipsis molestiae erunt - quod absit!" Tunc migratores moenia alta Kahla intraverunt. Quando currus post moram brevem oppidum reliquit, procul en montes miros, montes valli Salae proprios. Vox Theodisca calvitiei celata in oppido Kahla omini est regioni Ienensi. Saxa Dolenstein ad Salae ripam dexteram sese iacit in fluminis pelvem. Anno 1780 lapides multi desuper in vallem ceciderant. Flumen super ripas effusum vites multas delevit. Talium monticulorum visus qui prope Ienam crassantur et multiplicantur excitaverunt Ottonis amicos. Illi e Germania meridiana erant. Facete cantilenam Claudii de vinis Rhenanis intonaverunt. Montes Thuringienses cum vitibus ludibrio habebantur. Vini genera adversa in cantibus laudabantur. Tamen Germani meridiani non potuerunt amicum Thuringiensem irritare. Immo, ille ridens annuit et omnibus testatus est amorem patriam Thuringiensem fines habere! Sese numquam vinum Thuringiense anteposuisse vino Rhenano sive Franconico. "Semper rideo de hominibus malignis qui me Thuringiae amoris nimii accusent. Thuringiam amo quia patria mea est, quia pulchra est. Gaudeo Thuringia, quoniam sensum bonum efficit patriae bellae exsistentia. Sed cordi meo fines dilectuum non sunt. Exeo Thuringia. Cor meum homines diligit, mundum diligit. Nonnullas terras peregrinas vidi, de earum pulchritudine gaudebam, earum commoda agnovi. Itaque neglego opprobrationes et obiectationes. Nonnulli me damnaverunt vel obdurationis senilis! A contemporaneis quibus non placent homines felices. Tales res me ad risum movent. Obduratio spiritalis quoque exsistit praeter obdurationem pecuniariam. Critica nimia, monstratio digito perennis, ludibria iterata hominibus sunt, qui alios felices esse non sinunt. Tales homines in via consistunt nugandi causa de alterius moribus de habitu de familia. Ita agant, dum nos fugiant." Ad sinistram saxorum super abyssum via fert ante vicum Rothenstein. "Hic fabella amabilis narratur", Otto denuo coepit. "Erat in bello Triginta annorum. A Croatorum grege Suecii dispersi erant. Tubicen Suecicus sese appropinquat abysso. Se salvare facile non est nam pone sunt mortiferi inimici. Itaque equo calcaria dat ut saltaret. Saltum magnum facit, meliorem quam olim eques Harras. Ecce equus qui trans Salam natat portaturus equitem in ripam alteram. Ibi tuba sua melodiae iucunde canuntur antequam equitetur. Proh dolor tubicen noster nihilominus a sclopetista necatus est." Magis magisque vicina Iena, almae matris inclutissimae sedes. Ad dexteram super oppidum Lobeda castellum Lobdaburg salutavit et respectus in vallem Salae inter vicos Burgau et Winzerla naturam ambientem sat romanticam praebuit. Imaginem clausit castellum Leuchtenburg cum montibus silvestribus. Sed visio porro volavit super vallis Salae partem perpulchram. Iam Musarum sedes cognoscitur cum digito gigante turris vulpeculorum quae dicitur. De istis rebus memoriae sunt innumerabiles. Apud molendinum Rasenmühle ad urbis meridiem Otto omnes consistere monuit. Sodales quibus praenuntiatus erat adventus migratorum nostrorum, sodales isti ab hortis montanis descendebant. Ibi reperitur caupona studiosis frequentata. Ad speculam summam cantus divinus Gaudeamus igitur intonatus est. Otto ostendit amicos. Raeda sola mittitur in urbem, cum amici ducantur in altum ad speculam. Inde Iena vespertina sese praesentavit in valle modo formosissimo. Adverso flumine regiones splendidissimae, naturale tapete quasi, perpulchrum. Cumbae lintres rates fluvium vivificabant. Vici tranquilli celabantur post arbusta et arbores. Campi vallis Salensis arboribus pomiferis pleni messes felices annuntiaverunt. Hic ruina, illic oratorium. Aedificia sunt puncta in circumspectu potissima. Cuncta placida verticibus montanis salvis. Montes calvi formidulosi ut vulcani vacuefacti stant. Despiciunt montes in suavem blandamque vallem Salae ut homines obsoleti observantes iuventutem procacem.

______________________________

115. Sendung ERFORDIA LATINA, vom 6. September 2017: "Bad Salzungen" von Ludwig Bechstein


> Download

Salzungen -------- Ne amantes sint nimis solitarii in die ultimo communi, ut aggerata amoris amentia desit, Otto proponit hoc: horis matutinis bulgas et sarcinas parandas, horis autem postmeridianis ultimam excursionem faciendam. Itum est ad oppidum iucundissimum Salzungen, haud procul situm. Ibi separatio fiat postica: viae turbarum in duas directiones erunt. Annuitur propositum ab omnibus, quo libentius quia domna Arenstein iam multa gloriosa de Salzungen audivit, ipsa autem numquam ibi etiam fuit. Generatim illa domna valde amat itinera facere in regiones amoenas et mysteriosas. Commodatur currus et Liebenstein valedicitur. Otto scit amicos magis attentos fore ad consponsas quam ad explicationes historicas geographicasque. Itaque Otto instituit amicos cum consponsis in raeda altera esse vecturos. Ipse matronae socium esse praefert. Sedere apud amantes in eadem raeda nemini gaudio est, etsi iugiter gaudeatur de felicitate amantium. Ante matronam auribus erectis curiosisque auscultantem Otto noster docere incipit: "Iter quod cum amicis meis facio videtur mox finitum esse. Aequari potest ad comoediae finem in actu ultimo. Spectator contentissimus nihil amplius exspectat nisi aulaei depositionem. Iam de cena cogitatur et de vita omnium dierum, de vita usitata et placida." Domna Arenstein ad id respondet: "Vias longissimas ferre queo. De ingenio isto egometipsa saepe miror. Cuncta dependent de viis, quae in iuventute aperiuntur." Effata talia ducunt ad tractationem aliarum episodorum curriculi vitae, dum in campo Schweina castellum parvum Marienthal praeteritur. Hassiae locus Barchfeld cum arcibus suis in semitis malis attingitur. Ibi migratores speculas plures habent in vallem Werrae. Vici alii adhuc peragrantur. In strata autem meliori brevi oppidum Salzungen est. Cuius muri ad salem colligendum in pratis super clivos pullullant. Videntur iam procul. Turba amicorum iucunda aberrationem a molestiis diligit et salinas videre cupit. Illae urbem divitem fecerunt! Putei quinque salem liquidum optimum effundunt: in duodecim muris salis colligendi et in grangiis sal tractatur. Ante portam quae vocatur Nappentor situm est Balneum novum ubi curae optimae dantur cum sale. Sal utique aquam maris bene supplet. Fama crescente peregrini multi Salzungen petunt. Otto indicat fontem quendam acidum cuius qualitas salubritatis gustusque excellit. A septentrione ad meridiem oppidum peragratur et trans nundinas ad portam itur. Amici hospitales gaudent de stagno formoso cum ripis acclivibus circumcirca. In speculo stagni res recognoscuntur. "Ecce lacus oppidi Salzungen", incohatus est Otto denuo. "In parte septentrionali satis altus est lacus. In profunditate nonnulli fontes salis effluunt. Lacus perbellus sed tamen mysteriosus quoque. Subito veniunt inquies et terrae motus: anno eodem, quo fuit Olisipone in Lusitania terraemotus maximus. Denique nonnulli credebant lacum ad Salzungen iunctum esse sub terra cum plagis aliis. Nolo dubitare de audacia in istis assertionibus. Attamen dicite mihi exploratorem doctum cui omnia de maris phaenomenis bene nota sint, qui omnia intellegat." Ad hoc iterum Lenz: "Scientiae pusillae nostrae de terrae interioribus comparari possunt lineae circulum tangenti in arte mathematica." Otto pergit: "Stagnum hoc cum multis aliis stagnis Germanicis in fabellis apparet. Velut de nympha quadam quae in profundis habitat." Aliae res ab Ottone porro explicantur, cum iter reprehensum sit. "Ante nos, praeter habitationes stratas hortos, en cauponam in solitudine cum caespite ubi tiliae sunt. Tum en arbores arbustaque atque rupes rubras. Supra ad latus videris xenodochium gratissimum in natura ambienti pulcherrima ad quod campi laeti et lati. Reveniet prospectus ad lacum. Cernuntur etiam fabrica sacchari, domus privatae burgenses, aedes oeconomicae, castellum ducale cum duobus tabulatis. Ibi nunc sedes est magistratus et iustitiae. Post castellum stat fanum protestanticum. Incendium infelicissimum anno 1786 Salzungen demoliens neque ecclesiae neque arci pristinae pepercit. Arx pristina Schnepfenburg vocata est. Restaurationes post ignes saevientes oppidum modernizaverunt." Advenitur ad tilias iam citatas ubi lacus cum oppido harmoniam plenam init. Otto nunc ducit amicos ad latifundia Grube quae dicuntur. Agitur de labinis, de chasmate. Circumcirca lapis arenosus est: mediis in lapidibus lacus factus est. Adfluxus quidam magnus vocatur Diaboli casula. Ibi salutat templum parvum diebus felicibus dedicatum. Invitat migratores ad prospectus bona promittentes. Ibi videri potest modus in quem magistratus de natura ambienti emendanda res multas disponebant: arbores serebant, subsellia addebant, cellas artificiosas construebant. Magistratus isti iure vocentur vitae bellae artifices. Amatores inobservati et indeprehensi magno cum gaudio loca ista petunt de rebus futuris disputaturi. Res praesentes eos contentos felices benignos faciunt. Otto denuo apud matronam est et tantummodo ad eam loquitur. Matrona auscultatrix quaestiones multas ponit et responsa quaerit. Passus in altum ducuntur, quod a multis haud sentitur, usque ad hortos Seeberg cum caupona maxima. Salutantur amici comiter ab autochtonis et ab aliis hospitibus. Amici debent confiteri - hic est itineris pars maxime pulchra. Otto ad Wagner et ad Lenz dicit: "Sit hic finis itinerum nostrorum communium. Consulto speculam hanc usque ad finem retinui. Panorama artificis maximi dignum esse videtur. Retro aspiciuntur silvae et montes teneri." Ad montis pedem autem stagnum lucens cum cumba et cum cygnis. Oppidum partim solummodo visibile est. Itaque imago fascinans fit. A vertice Otto explicat amicis hoc: "Ad orientem habemus montem Dolmar cum iugo longo qui superat colles. Catenae hae monticulos trans Smalcaldiam formant. Ibi habes vallem Drusenthal et burgum Wallenburg candidum in fundo atro. Hinc multae ruinae aspici possunt, etiam burgus oppidi Salzungen, castella alia septem, loca similia. Mons Insularis supra stat: mons iste placidissimus videtur hinc quoque. Ruina Liebenstein in luce vespertina et in silvis glorificatur, saxa Hohlenstein et Blumekorb quoque aspici possunt. Castellum Altenstein clarissimum nos salutat, Barchfeld valli ornamentum dat. In valle sunt vici nonnulli, inter quos Allendorf. Ibi olim fuit monialium monasterium, quae sub protectione Burgi Frankenstein et equitum eius fuerunt. Et dynastia ista et castellum evanuerunt. Mons Mühlberg post oppidum Salzungen, mons quidam rupum magnarum, horizontem ad septentrionem compescit. Sed in directionem Werrae plura libere aspiciuntur, vici, latifundia. Ruinae in monte Krainberg terminus alter est. Tamen procul salutat iugum longum montis Meißner." Hora valedictionis. Nimis cito venit, praesertim pro amatoribus. Valedictio benigna, dolorosa, brevis. In spe optima valedictum est. Domnae ad vesperas Ysenacum petunt; domini autem ad horas matutinas diei proximi trans vallem Werrae ad Mainingiam vehuntur.




Zum Nachhören aller Sendungen seit Juli 2015 bitte hier klicken.
artikel/erfordia latina.jpg


28.09.2017

Kommentare

Zu diesem Artikel sind keine Kommentare vorhanden.